หัตถการทางแพทย์แผนไทย สำหรับดูแลคุณแม่หลังคลอด

          ภาวะหลังคลอดตามศาสต์แพทย์แผนไทย หลังจากการคลอดบุตร จะทำให้ธาตุในร่างกาย ทั้ง 4 (ดิน น้ำ ลม ไฟ) เกิดการเสียสมดุลโดยเฉพาะธาตุไฟ จะส่งผลให้คุณแม่รู้สึกไม่สบายตัว ปวดเมื่อยตามร่างกาย อ่อนเพลีย หรืออาจมีอาการคัดตึงเต้านมร่วมด้วย ซึ่งการดูแลคุณแม่หลังคลอดจะเป็นการฟื้นฟูสุขภาพคุณแม่ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น ลดอาการปวดกล้ามเนื้อ ขับน้ำคาวปลา ลดอาการคัดตึงเต้านม ทำให้ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายกลับมาอยู่ในภาวะสมดุลอีกครั้ง

          “โปรแกรมดูแลคุณแม่หลังคลอด” ถูกออกแบบการรักษาโดยคุณแม่หลังคลอดแพทย์แผนไทยประจำ รีเฟรชชี่ คลินิก ซึ่งคุณแม่ด้วยกันเองจะเข้าใจภาวะที่เกิดขึ้นหลังคลอดทั้งทางด้านร่างกายและด้านจิตใจเป็นอย่างดี จึงได้มีการออกแบบโปรแกรมดูแลและฟื้นฟูจากภายในสู่ภายนอก เพื่อคุณแม่หลังคลอดโดยเฉพาะ โดยนำองค์ความรู้ที่มีในศาสตร์การผดุงครรภ์ไทย​มาปรับและประยุกต์ให้เข้ากับแม่หลังคลอดสมัยใหม่​ เพื่อให้คุณ​แม่หลังคลอดได้ฟื้นฟูด้านสภาพร่างกาย​ และจิตใจที่เปลี่ยนแปลงไปขณะตั้งครรภ์​ให้กลับมาคงเดิม

          หัตถการการดูแลคุณแม่หลังคลอดสามารถทำได้หลากหลายวิธี ทางทีมแพทย์แผนไทยจะมีการออกแบบการรักษาให้เหมาะกับอาการในแต่ละบุคคลโดยมีหัตถการ ดังนี้ 
*มีเฉพาะสาขาขอนแก่น

  นวดไทยแบบราชสำนัก (นวดหลังคลอด)  

          การนวดหลังคลอดในระยะที่ตั้งครรภ์ส่วนใหญ่จะเกิดอาการปวด ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น หลัง น่อง สะโพก บ่า ต้นคอ หรือบางคนอาจปวดเมื่อยทั้งตัว โดยเฉพาะคนท่ีหน้าท้องใหญ่ ทารกมีขนาดโตมากจะทำให้ปวดบริเวณหลัง และสะโพกมากด้วย
          หลังจากคลอดแล้วมารดาหลังคลอดส่วนหน่ึงอาการปวดจะหายไป แต่ก็มีบางคนที่ยังมีอาการปวดอยู่ จึงต้องใช้การนวดเพื่อการบรรเทา หรือลดอาการปวด การนวดสำหรับมารดาหลังคลอดจะเป็น การนวดเบา ๆ ไม่แรงนัก และไม่มีการดัดดึงใด ๆ เลือกใช้ท่าท่ีเหมาะสม ไม่ทำให้เกิดการหดเกร็ง ของกล้ามเนื้อ และระมัดระวังในการนวดบริเวณหน้าท้องเพราะจะส่งผลต่ออวัยวะภายในคือมดลูก จึงเป็นการนวดเพื่อผ่อนคลาย ซึ่งส่วนมากจะนวดไปพร้อมกับการประคบสมุนไพรด้วย โดยจะมีท่านวดที่เรียกว่าการนวดเข้าตะเกียบ เนื่องจากมารดาหลังคลอดจะมีอาการขัดสะโพก และขา เพราะเกิดจากการขยายตัวของอุ้งเชิงกราน ในช่วงตั้งครรภ์ และขณะคลอด

  การประคบสมุนไพร  

ใช้ความร้อนที่พอดี ไม่ร้อนมากเกินไป และไม่ประคบด้วยแรงหนักเกินไป
            ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น
            ช่วยลดอาการบวม
            ลดอาการอักเสบของกล้ามเนื้อ
            ลดอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย
            ลดอาการคัดตึงเต้านม

  การทับหม้อเกลือ  

          เป็นการใช้เกลือเม็ดใส่ในหม้อดินเผาตั้งไฟให้ประทุร้อน แล้ววางบนสมุนไพร และใบพลับพลึง แล้วห่อด้วยผ้า จากนั้นนำหม้อเกลือนาบบริเวณหน้าท้อง ต้นขา และหลังช่วงล่าง
            ช่วยให้มดลูกเข้าอู่
            ช่วยขับน้ำคาวปลา
            ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด
            ทำให้กล้ามเนื้อหน้าท้องกระชับ
            หน้าท้องยุบ
            ช่วยคลายกล้ามเนื้อ และลดอาการปวดกล้ามเนื้อได้

  การอบไอน้ำสมุนไพร